De financiële kant van je businessplan

Een publicatie van: drs Jos Faarts

Toen ik in 1995 mijn eerste eigen bedrijf oprichte, vroegen ze bij de Kamer van Koophandel naar mijn businessplan. Ik hoorde daar op die plek voor het eerst van. Ik kreeg een stapel papier mee (toen deden ze dat nog!) en ik had een invuloefening. Niemand die er wat aan had! De KVK niet, de bank niet en zeker ik niet. Ik was 4 dagen dingen aan het invullen die geen steek hielden en die nergens op sloegen. Het was geen businessplan om ergens mee te komen. In 1999 bestond Industriebank LIOF 100 jaar, en 100 bedrijven konden een ton (100.000 euro) krijgen als ze een goed businessplan indiende. En ja die ton was van ons.

Het schrijven van een goed businessplan is dus heel belangrijk. Een heel belangrijk deel van het businessplan is de vooruitzichten. Een financieel plaatje van de huidige (start) situatie, een prognose voor de aanloop periode en een plan waar je over x jaar wilt zijn. In het geval van mijn eerste bedrijf dat ik starte "om uit militaire dienst te blijven" was mijn openingsbalans 0. En ik had 1 opdrachtgever, Hogeschool Zuyd. En waar ik over een jaar wilde staan was "niet in militaire dienst".

Om daar kort even over uit te weiden: In 1995 was de laatste lichting van de dienstplicht. Dat was een ongemotiveerde lichting die in mijn ogen alleen tijd verdeden met drank en aanverwante genotsmiddelen om overdag met een hamer een stuk van een tank af te slaan en daarna er weer bij te kwasten. Ik was gemotiveerd, zag een heldere toekomst, en wilde niet mijn levenslust al in het eerst halfjaar na de studie verliezen. Ben je militair, ik vind jullie ondergewaardeerde helden en Nederland is trots op jullie.

Mijn businessplan had geen grond en geen waarde. Het plan in 1999 had dat wel. Wat was het verschil? Je weet wat je moet berekenen. Als je start dan sta je op nul. Je hebt misschien startkapitaal van een paar duizend euro, en een goed idee. Maar dan. De eerste vraag die ik dan stel: durf te dromen. Waar wil je naar toe en hoe lang wil je er voor uittrekken? Je wilt in 3 jaar naar 5 man personeel? Okee, kan, het is op zich geen doel "personeel hebben" maar het geeft wel iets om uit te rekenen. Want 5 man personeel in 2023 kost minimaal 151.000 euro per jaar. En van die 5 mensen kunnen er 4 ingezet worden om omzet te maken, die andere om omzet binnen te halen of mensen te begeleiden. Je hebt dus een startpunt voor je calculatie.

Even voor de goede orde wil je het narekenen. Het minimumloon 2023 is euro 1.934,40 per maand. Ik heb gerekend met 13 maanden omdat het vakantiegeld er tussen zit. Daarnaast heb ik gerekend met een kostenfactor van 1,2 om het werkgeversdeel van de looncomponenten te calculeren.

In het bovenstaande geef ik een voorbeeld van een berekening. Het is zaak om jezelf niet "rijk te rekenen". Je kunt veel beter van een worst case uitgaan. Gun jezelf wat bandbreedte om fouten te maken. Daarnaast kan ik als ondernemer boeken vol schrijven over wat ik heb meegemaakt met personeel. Personeel moet op vakantie, is een keertje ziek, heeft dagen waar de productiviteit niet op gang komt. Dus calculeer ruimte.

Daarnaast moet je personeel ergens kunnen zetten. Dat wil zeggen er moet kantoorruimte komen. Er bestaat zoiets als een arbodienst. Je mag je personeel niet thuis op de bank laten werken, er moeten werkplekken zijn die voldoen aan minimale eisen, voldoende ruimte, voldoende licht, voldoende frisse lucht en een stoel die kan worden ingesteld naar lichaamstype en zithouding.

Personeel heeft gereedschap nodig of bijvoorbeeld een computer, beeldscherm, printer. Er moet vervoer zijn. Als je iets produceert moet er een opslag zijn. Allemaal factoren om bij stil te staan in je calculatie.

• Kantoorruimte 350 - 500 euro voor 20m2 per maand,
• Onkosten per maand 100 - 150 euro per personeelslid,
• Energie (v.a) 25 - 75 euro per maand,
• Kantine / koffie / thee etc. v.a. 50 euro per maand.

Bovenstaand zijn wat stelposten die je zeker in je calculatie kunt meenemen. Overigens, een kantoor van 20m2 kunnen maximaal 4 mensen in. Dan moeten er in het voorbeeld 2 mensen voortdurend onderweg zijn (directeur/eigenaar en 5 man personeel).

Als je dus weet wat er voor nodig is om je product of dienst te draaien met 6 personen kan je terug rekenen wat je groeipad moet zijn. je begint immers in je eentje. Dan moet jij werken voor 2 man om  de eerste persoon te kunnen aannemen. En dan veranderd er wat. Want die persoon moet worden aangestuurd. Je moet de kwaliteit van het werk beoordelen, de voortgang bewaken, ondertussen de acquisitie blijven doen (nieuwe opdrachten binnenhalen). Dat eerste personeelslid is het moeilijkste. De tweede al iets makkelijker omdat je het loon van die tweede met 2 personen kunt verdienen. Het loon van de derde met 3 personen en zo voort. Er zit een grens aan dit model. Een drempel. Namelijk, je kunt maar zoveel mensen in dienst hebben zonder een personeelsbegeleider. Heb je 5 mensen in dienst naast jezelf, dan zal 1 van die 5 die 4 mensen moeten aansturen. Dat is een soort kritische grens.

Verdergaand op het voorbeeld zal voor die 5 personen plus de directeur behoorlijk wat verdiend moeten worden. Een directeur grootaandeelhouder zal volgens de Belastingdienst bovendien ook nog eens DGA loon moeten krijgen. DGA loon in 2023 is euro 51.000. Ik zou voor de veiligheid uitgaan van een minimum van 250.000 inkomsten na belasting voor mijn groeiplan.

Daarna stel ik dat ik dat in 3 jaar wil bereiken. Dan deel ik die drie jaar in kleinere perioden in. Bijvoorbeeld elke 3 tot 6 maanden. Niemand zegt dat je lineair moet groeien, maar het rekent wel lekker. Maar beter kan je in je plan aantonen dat je bedrijpt dat je groeipad samenhangt met het aannemen van personeel. Je kunt er een verhaalvorm van maken om uit te leggen wat je doelstelling is. Dus:

• na 3 maanden wil ik mezelf kunnen betalen en x omzet binnenhalen, ik moet daarvoor per maand euro 5.000 omzet halen want ik wil 1 persoon gaan aannemen,
• na 6 maanden wil ik mezelf betalen en 1 man personeel aannemen, dan heb ik ook een kantoor nodig, ik moet dan 8.000 per maand aan omzet binnenhalen,
• na 12 maanden wil ik mezelf en 2 mensen in dienst, ik moet dan 12.000 euro omzet per maand genereren.
• na 18 maanden wil ik mezelf en 3 mensen in dienst, ik moet dan 15.000 euro omzet per maand genereren,
• na 24 maanden wil ik mezelf en 4 mensen in dienst, ik moet dan 19.000 euro omzet genereren, ik heb namelijk ook een groter kantoor nodig,
• na 30 maanden wil ik mezelf en 5 mensen in dienst, ik genereer 21.000 euro omzet per maand.

Bovenstaand is een voorbeeld, en geen aanbeveling. Het groeipad hangt samen met een doel. Als je het einddoel kunt dromen kan je uitrekenen wat je minimaal nodig hebt om dat doel te halen. Alleen "minimaal" is natuurlijk geen uitgangspunt. Je moet ook vet op de botten hebben. Je moet vooruit kunnen kijken. Personeel moet uiteindelijk ook "voorzieningen" hebben. Denk aan pensioenen, auto van de zaak.

Dat vet op de botten kan je ook in een percentage erop zetten. Bijvoorbeeld 20% er bovenop.

Daarnaast heb je een zogenaamde 80-20 regel. Je zult als je het heel goed doet 80% kunnen factureren. 20% gaat op aan andere zaken. Regelen van dingen, kantoor en administratie.

Dit alles zet je in een tijdlijn in excel. Je hebt dan een voorbeeld berekening en een overzicht van je kosten. Als je dit goed doet heb je - EN - zelf er iets aan - EN - kan een KVK, een bank of instelling er iets mee. Sommige mensen praten met woorden, anderen met een excel sheet.

Alles bij elkaar zal je dus flink moeten verdienen omdat doel te behalen en dat komt uit je verdienmodel.

In boekhouderswoorden heet dat "de kostprijs van de omzet". Als je machines en personeel nodig hebt om een product te maken. Dan moet de marge op je product - EN - de productiekosten - EN - je groeiplan betalen.

Daarnaast moet je de machines en installaties betalen. Dat kan met een lease constructie als je een bank meekrijgt in je plan. Maar de ervaring leert dat banken niets beginnen met starters. Een bank heeft namelijk "eigen vermogen" van je onderneming nodig. Eigen vermogen is net zoiets als de executiewaarde van de woning waar een hypotheek op rust. Een bank moet een onderpand hebben zodat ze iets kunnen verkopen als je je financiering niet kunt betalen. Lease constructies zijn dan vaak meer geschikt omdat het geleasde object dan in bezit van de lease maatschappij kan blijven totdat alles betaald is. Maar ook daar is vaak de trend dat je bedrijf al geruime tijd moet bestaan en waarschijnlijk ook aantoonbaar winst moet maken met je boekhouding als bewijs.

Met deze publicatie heb je wat meer inzicht in de financiele bijlage van je businessplan. Lees meer over je businessplan in onze andere publicaties. Wij komen graag met je in contact.